دام و طیور زنده
گوشت
محصولات کشاورزی
محصولات باغی
فرآورده های دام و طیورگوسفند قزل گوشتی شیری نژاد دنبه‌دار آذربایجان شرقی
مشخصات نژاد گوسفند قزل
پراكنش :
گوسفند قزل يكي از نژادهاي دنبه دار است كه منطقه زيست آن در آذربايجان شرقي و مناطق كوهستاني تبريز بويژه كوهپاپه هاي سهند و اطراف مراغه ,بناب ,ميانه ,آذرشهر ,سراسكندر و هشترود مي باشد و هر چه به طرف بناب و مراغه نزديكتر شويم ,گله ها بزرگتر شده و بر تعداد گوسفند قزل در آنها افزوده مي شود . جمعيت: 1900000 راس است.
گوسفند مشابه : گوسفند قزل افشاری
خصوصيات ظاهري گوسفند قزل :
رنگ بدن معمولا بين قهوه اي روشن تا قهوه اي تيره متغير است .چهار قلم جهت راهپيمايي هاي طولاني در مراتع وكوهستان ها مناسب است و رنگ آنها قهوه ای اي سير مي باشد. شكل دنبه كه يكي از وجوه تمايز خاص اين نژاد مي باشد,كاملا گرد و داراي دنبالچه مناسب به شكل گلابي بوده ديده مي شود .هر چه دنبه از حالت S و از نيمرخ بصورت فوق خارج شده باشد ,به همان اندازه از مطلوبيت گوسفند كاسته مي شود .رنگ دنبه و سينه و چهار قلم تيره تر از ساير نقاط بدن مي باشد .اكثر گوسفندان در زير گردن منگوله دارند .بعضي از گله داران معتقدند كه اصيل ترين ميش ها آنهايي هستند كه به رنگ قرمز ,حنائي و فاقد شاخ بوده و داراي لكه سفيد روي پيشاني باشند.
خصوصيات توليدي:
- ميانگين وزن تولد بره ها: 5/4 کیلوگرم
- ميانگين وزن 6 ماهگي: 35 كيلوگرم
- ميانگين وزن بلوغ :50 كيلوگرم
- درصد دوقلوزائي: 20%
خصوصیات ظاهری :
| رنگ بدن | اندازۀ گوش (cm) | اندازۀ سر (cm) | اندازۀ دست (cm) | اندازۀ پا (cm) | شکل بینی | شکل پوزه | وضعیت شاخ | شکل دنبه | اندازۀ دنبه (cm) | |
| قوچ | قهوه‌ای روشن تا تیرۀ متغییر و هرچه رنگ سردتر باشد، به تودۀ اصیل نزدیک و مطلوب‌تر است. | 9×15 | 8 / 26×6 / 13 | 6 / 45 | 3 / 47 | – | – | – | – | 41×39 |
| میش | 5 / 6×16 | 10×22 | 5 / 45 | 3 / 46 | – | – | – | – | 36×35 | |
| بره | 7×13 | 9×17 | 5 / 41 | 5 / 43 | – | – | – | – | 30×27 |
خصوصیات تولیدی :
| وزن (Kg) | طول دورۀ شیردهی | مقدار شیر در دوره | مقدار پشم | وزن دنبه | افزایش وزن روزانه در بره‌ها | میانگین دورۀ آبستنی | ||||||
| تولد | پایان شیرخوارگی | 6 ماهگی | 12 ماهگی | (gr) | ||||||||
| قوچ | – | – | – | – | – | – | 1300 | 18% | – | – | ||
| میش | – | – | – | – | 120 روز | Kg 80 | 800 | 10% | – | 150 روز | ||
| بره | نر | 9 / 33 | 7 / 41 | – | – | 500 | 13% وزن لاشه | 100 گرم پرواری | 93 گرم داشتی | – | ||
| ماده | 2 / 32 | 2 / 38 |
خصوصیات تولیدمثلی گوسفند قزل:
| درصد باروری | درصد بره زایی | درصد زایش | درصد دوقلوزایی | درصد چند قلوزایی | |
| قوچ | – | – | – | – | – |
| میش | 94 | 111 | 94 | 11 | – |
| بره | – | – | – | – | – |
گوسفند بهمئی مناطق گرمسیری کهگیلویه و بویر احمد(در یک برگه جدید مرورگر باز میکند)
اهمیت پرورش گوسفند قزل در استان آذربایجان غربی :
استان آذربايجان غربي با دارا بودن منابع غني توليد مواد غذايي قابل استفاده براي دام از قبيل مزارع وسيع نباتات علوفه اي ، مراتع و چمنزارها ، چراگاه هاي مناسب و آبهاي جاري در سطح استان ، محصولات فرعي كارخانجات ميوه و از طرفي برخوردار بودن از دامداران با تجربه و علاقمند با داشتن بیش از 5/3 میلیون راس گوسفند و بز رتبه سوم كشوري را به لحاظ جمعيت دام سبک پس از استانهای فارس و خراسان رضوی به خود اختصاص داده است.
گوسفند قزل:
رنگ (Color): قهو ه اي روشن تا تيره : هر چه سيرتر باشد به توده اصيل نزديكتر و مطلوب تر است * رنگ دنبه و سينه مانند چهار قلم تيره تر از ساير نقاط بدن مي باشد *
ريخت (Conformation): اندازه بدن بزرگ * نژادي گوشتي، شيري* دنبه گرد و داراي دنبالچه مناسب به شكل گلابي و از نيمرخ بصورت S * قوچ و ميش بدون شاخ *
وزن (Weight):جزء نژادهاي سنگين وزن با وزن متوسط 53.58 کیلو گرم * افزايش روزانه 250 الي 300 گرم *
منابع : سازمان جهاد کشاورزی استان آذربایجان غربی ، وبسایت ماکی دام ،
الیاسی زرین‌قبایی قربان. 1381. مطالعه پلیمورفیسم ژن بتالاكتوگلوبولین در پنج نژاد از گوسفند با روش PCR-RFLP.
توكلیان جواد. 1378. نگرشی بر ذخایر ژنتیكی دام و طیور بومی‌ایران.
مهندس آرش ساعدی – کارشناس کشاورزی و مشاور علوفه هیدروپونیک
وبلاگ دکتر رامین فرهادی
